عسل، بودن یا نبودن؟
آزمونهای استاندارد عسل ناب کوزه عسل
ساكاروز
اندازه گیری قند دیر جذب شونده ساکاروز یکی از مهمترین پارامترها در قیمت گذاری عسل و روش تشخیص عسل طبيعى از عسل تغذیه شده زنبور عسل با شکر است. در عسل طبیعی، ساکاروز کمتر از ۵ گرم در ۱۰۰ گرم عسل است. شهد گیاهان مختلف تاثیر متفاوتی در میزان ساکاروز عسل دارند.
نسبت فروكتوز به گلوكز
فروکتوز و گلوکز قندهای بنيادين عسل هستند که در عسل ناب به تعادل میرسند. نسبت فروکتوز به گلوکز تقریبا یک به یک است. از این آزمايش برای شناسایی عسلهای تقلبی توليد شده با گلوکز مایع صنعتی یا شربت ذرت، میتوان کمک گرفت.
رطوبت
رطوبت کمتر از ۱۲ درصد نشانه کهنهگی یا حرارت دادن غیر متعارف عسل و رطوبت بیش از ۲۰ درصد نشانه ترکیب شدن مایعات قندی در عسل است. پس الزاما غلظت عسل، نشانهای بر بالاتر بودن کیفیت عسل نیست.
PH يا اسيدیته
متوسط اسیدیته عسل ۱/۴ است که عامل فساد ناپذيرى عسل بوده و گاهی باعث سوزش گلو میشود. پایین بودن ميزان بیش از حد این شاخص نشانگر اضافه کردن قندهای مصنوعی به عسل می باشد.
فعالیت دیاستازی
این آنزیم در بزاق زنبور عسل وجود دارد و سبب تبدیل نشاسته و ساکاروز به قندهای مونو ساکارید و زود جذب شونده میشود که عامل تسریع رسوب یا شکرک زدن طبیعی در عسل بوده و با حرارت غیر متعارف از بین میرود. این آزمون نشانه زنده بودن یا حرارت ندادن عسل می باشد.
H.M.F
در زمان استخراج، تصفیه و رس زدایی، عسل را در شرایط استاندارد و دمای کمتر از ۶۶ درجه حرارت داده و بلافاصله خنک مىكنند. اما با حرارت بيشتر و نگهدارى نامناسب، در يک واكنش شيميايی، قند طبيعى عسل تبديل به هیدروکسی متیل فورفورال (H.M.F) شده كه سبب تغییر رایحه، مزه و کاهش کیفیت عسل می گردد. این شاخص نباید بیشتر از ۴۰ میلی گرم در هر کیلوگرم عسل باشد. پس تیره بودن عسل دلیلی بر کیفیت نیست.
پرولین
پرولين، اسید آمینه اصلی، متفاوت و بینظير عسل است كه در طول فرآيند تبديل شهدگل به عسل ايجاد مى شود. پرولین، عمدتا از گرده گل به عسل منتقل میشود كه مهمترين ويژگى شيميايى عسل است. میزان کافی آن در محصول به عنوان شاخصی برای تشخیص عسل ناب از عسل های تغذیه ای و مصنوعی مى باشد. در عسل حداقل میزان پرولین ۱۸۰ میلی گرم در کیلوگرم است.
آزمون های میکروبی و باقیمانده سموم و آفت کش ها
علاوه بر موارد ذکر شده که جهت اثبات زنده بودن عسل لازم است، شرکت کوزه عسل آزمایشات سه گانه میکروبی شامل شمارش اسپور کلستریدیوم بوتولینیوم ، مخمرهای اسموفیلیک و کپکها را نیز مورد بررسی قرار میدهد. برای تشخیص عسل ارگانیک میزان باقیمانده سموم گیاهی که ممکن است در مزارع به کار رفته و زنبور از آن تغذیه کرده باشد نیز از نکات مورد توجه شرکت کوزه عسل است که به منظور اطمینان از عرضهی عسل ناب و پاک ایرانی به مصرف کنندگان متعالی کوزه عسل مورد بررسی قرار میگیرد.